Table of Contents
Video bekijken: “HOW TO SEW SHIRRING Sewing Tutorial” door Studio Carolina Sheare
Shirring – elastisch smokwerk met de naaimachine – is de fijnste shortcut naar comfort in jurken, tops en rokken. De truc? Elastiekdraad in je spoel, lange rechte steken bovenop, en slimme afwerking. In deze gids ontleden we elke stap uit de video zodat jij het in één keer goed doet.
Wat je leert
- Hoe je de spoel met elastiekdraad met de hand opwindt voor de juiste spanning.
- Markeren: lijnen 1 cm uit elkaar voor gelijkmatige rijen en consistente rek.
- De exacte naai-volgorde met backstitch aan begin/eind, pivoteren en doornaaien per rij.
- Stomen zonder aanraken om het effect te egaliseren en markeerlijnen te wissen.
- Snel oplossen: wat te checken als de rimpeling niet optreedt of draad breekt.
Introductie tot shirring Shirring (ook: elastisch smocken) is een naaitechniek waarbij elastiekdraad in de onderdraad zorgt voor rek en rimpeling. Ideaal voor mouwzomen, topboorden of een elastische lijfje-look – zonder ingewikkelde patronen. Het mooie is dat je gewone rechte steken naait; de elasticiteit ontstaat door de spoeldraad.
Wat is shirring? Kort gezegd: je naait parallelle rijen met rechte steek, boven met gewoon naaigaren en onder met elastiekdraad. Hoe meer rijen, hoe meer rimpeling en rek. De video laat duidelijk zien dat extra rijen het effect versterken.
Waarom shirring?
- Comfort: het vormt mee met het lichaam.
- Esthetiek: gelijkmatige, fijne rimpeltjes.
- Snelheid: sneller dan traditioneel smokwerk met handborduursteken.
- Breed inzetbaar: van zomerjurk tot manchetten.
Let op Zorg dat je teststukjes maakt. Machines verschillen; een instelling die bij de een perfect is, kan bij de ander net iets minder werken. Een korte proef scheelt tijd én frustratie. Als je veel met verschillende textielprojecten werkt (naaien én borduren), kan een georganiseerde werkplek met handige hulpmiddelen zoals magnetisch borduurring of magnetic frames voor je borduurwerk het verschil maken in workflow.
Benodigdheden voor shirring De video toont precies wat je nodig hebt: - Stof: lichte tot medium-gewicht stoffen werken het best.
- Elastiekdraad (smal, zoals ca. 0,5 mm): dit is de spoeldraad.
- Gewoon naaigaren voor de bovendraad.
- Markeerstift (hitte-uitwisbaar, zoals een friction pen) en liniaal.
- Naaimachine, schaar en een strijkijzer met stoomfunctie.
Pro tip Kies contrasterend bovengaren tijdens oefenen: je ziet meteen of je steken mooi recht lopen en waar je eventueel moet bijsturen.
Voorbereiden van stof en machine Shirringlijnen markeren Teken parallelle lijnen met 1 cm tussenruimte. Hoe meer lijnen je plant, hoe elastischer het eindresultaat. Houd de lijnen precies en recht – een liniaal is onmisbaar.
Snel check
- Zijn je lijnen evenwijdig en gelijkmatig verdeeld?
- Noteer desnoods hoeveel rijen je plant; consistentie maakt je resultaat strakker.
De spoel met de hand opwinden Wikkel de elastiekdraad met de hand om de spoel. Trek niet te hard: te veel spanning op de spoel haalt de rek eruit. Vul de spoel niet helemaal, zodat hij soepel draait in de spoelhouder.
Let op Gebruik niet de automatische spoelwinder van je machine voor elastiekdraad. Die zet vaak te veel spanning op de draad waardoor het shirring-effect verzwakt of zelfs uitblijft.
Pro tip Er bestaat geen absolute maat voor “de juiste spanning” bij het handwinden: mik op stevig maar veerkrachtig. Als de draad zichtbaar ingesnoerd ligt, is het te strak. Als de windingen rommelig los hangen, is het te los.
Je machine inrijgen - Bovendraad: gewoon naaigaren inrijgen zoals altijd.
- Onder: plaats de met de hand gewonden spoel met elastiekdraad en haal de onderdraad naar boven door het steekplaatgat.
Uit de reacties
- Naai op de goede kant van de stof: de elastiekdraad blijft aan de verkeerde kant (onderdraad). Dit bevestigde de maker in de reacties.
- Als je ook borduurprojecten doet op dezelfde werktafel, kan een praktische set-up met bijvoorbeeld een bernina snap hoop (voor borduren) of een stabiele mal helpen je flow te behouden tussen projecten.
Shirring naaien Machine-instellingen voor succes Kies een rechte steek. Zet de steeklengte lang: in de video werkt lengte 4 (op een schaal van 5) goed. Omdat machines verschillen, raadt de maker aan om altijd een testlapje te gebruiken voordat je begint.
Snel check
- Rechte steek geselecteerd?
- Lange steeklengte actief (rond 4 of maximaal/almost max)?
Stap-voor-stap naaien 1) Eerste rij: begin met een backstitch om de elastiekdraad te verankeren. Naai over de gemarkeerde lijn.
2) Aan het eind van de rij naai je iets voorbij de stofrand; hef dan de persvoet, draai (pivot) de stof en positioneer op de volgende lijn. 3) Volgende rijen: start direct door te naaien, zonder backstitch aan het begin.
4) Herhaal voor alle lijnen; je ziet de stof gaandeweg meer rimpelen en elastisch worden.
5) Laatste rij: eindig opnieuw met een backstitch. Knip draden af.
Let op Een verzamelvraag uit de comments gaat over “heb ik een rimpelvoet nodig?” Nee: een standaard persvoet volstaat. En bij het spoelen: geef de elastiekdraad een lichte, gelijkmatige spanning, maar wind niet strak.
Troubleshooting veelvoorkomende issues
- Geen of weinig rimpeling? Controleer of de spoel met de hand is gewonden zonder overdreven trek; pas zo nodig de bovendraadspanning of steeklengte aan en test opnieuw.
- Draadbreuk of knopen? Rijg opnieuw in, check of er nergens te veel spanning zit, en bekijk of de spoel niet te vol zit.
- Panelen vs. naden: bij een rok of top adviseren veel naaisters (en de maker) om eerst de panelen te shirren en daarna pas de zijnaden te stikken. Zo veranker je de shirring netjes in de naad en voorkomt je uitrafelen op lange termijn.
Pro tip Werk je op verschillende machines of combineer je naaien en borduren, dan is een geordend hulpmiddelenpark handig. Denk aan een compacte houder voor je spoelen, en voor borduurprojecten aan magnetische hulpmiddelen zoals dime snap hoop of mighty hoop (voor embroidery) – puur om je werkplek flexibel te houden zonder steeds te herinrichten.
Afwerking Stomen voor het perfecte resultaat Zet je strijkijzer op maximale stoom en houd het een paar centimeter boven de stof. Raak de stof niet aan: direct contact kan het plastic elastiek doen smelten. De stoom maakt de rimpeling egaler – en een hittegevoelige markeerstift vervaagt of verdwijnt.
Let op (veiligheid) Niet strijken op de stof en al helemaal niet op de elastiekdraad. Smelten = onherstelbaar.
Snel check
- Zijn de rimpels gelijkmatig en veerkrachtig?
- Zijn je markeerlijnen verdwenen (bij gebruik van een hitte-uitwisbare stift)?
Gevorderde tips & trucs Aanpassen per stof Lichte stoffen krimpen door shirring vaak meer (ca. 40–50% is als vuistregel genoemd in de comments) dan zwaardere stoffen. Wil je een sluiting vervangen of weglaten, check dan of het geheel maximaal uitgerekt over heupen of schouders past. Een teststrook met jouw stof en instellingen blijft de snelste manier om zekerheid te krijgen.
Zipper en constructieve details Een veelgestelde vraag is hoe je een achterrits combineert met shirring. De maker verwijst naar een apart patroon/tutorial waarin een blinde rits aan shirring wordt gezet en kondigt aanvullend materiaal aan voor een rits tussen twee shirred lagen. De kern: plan je sluiting vóórdat je gaat shirren en test de volgorde op een proef.
Reparatie: shirring vervangen in een kledingstuk Probeer niet in een al in elkaar gezet kledingstuk opnieuw te shirren. Door de trekkracht van elastiek is dat bijna onmogelijk netjes te krijgen. Haal eerst het volledige paneel los, shirr het afzonderlijk volgens de methode hierboven, en zet het daarna weer in het kledingstuk.
Workflow en organisatie Werk je zowel met naaien als machineborduren, dan loont het om je tools logisch te rangschikken. Bijvoorbeeld: een compact rek voor garens/spoelen, een plek voor markeerstiften en linialen, en – voor borduren – magnetische ringen/frames zoals naai- en borduurmachine accessoires, brother sewing machine compatible hulpmiddelen of een magnetisch frame for borduurmachine om snel te kunnen overschakelen tussen proefjes, steken testen en embroidery.
Uit de reacties
- “Panelen eerst shirren en dan zijnaden” geeft de mooiste afwerking en voorkomt losraken.
- “Spanning?” Begin met je standaardspanning; pas iets losser of strakker aan als het resultaat het vraagt.
- “Welke kant?” Naai op de goede kant; elastiek is de onderdraad en hoort aan de verkeerde kant.
- “Moeilijk?” Valt mee: de meeste winst zit in de spoel goed handwinden en de steeklengte lang zetten.
Veelgestelde vragen Hoeveel rijen heb ik nodig? Niet gespecificeerd in de video, maar: meer rijen = meer rek. Start met 1 cm tussenruimte en maak desgewenst extra rijen tot je de gewenste elasticiteit hebt.
Welke steekinstellingen werken? Rechte steek, lange steeklengte (videovoorbeeld: 4 op een schaal van 5). Doe altijd een test op jouw machine en stof.
Moet ik de spoel helemaal vullen? Nee. Te vol kan de spoel belemmeren in het draaien. Liever iets minder, maar gelijkmatig gewonden.
Kan ik op elke machine shirren? Volgens de video: ja, de meeste huishoudmachines kunnen dit, mits je de spoel met elastiekdraad met de hand windt en een lange rechte steek gebruikt. Resultaten kunnen per machine verschillen – testen dus.
Kan ik shirring combineren met borduurwerk? Dat is niet besproken in de video. In algemene zin: plan de volgorde (eerst borduren, dan shirren of andersom) afhankelijk van waar de rek gewenst is. Voor borduurwerk op losse stukken kan georganiseerd “hoopen” met hulpmiddelen zoals bernina magnetisch borduurring of projectgebonden frames handig zijn, puur voor workflow; het shirring-proces zelf verandert hierdoor niet.
Tot slot Shirring is verrassend eenvoudig en geeft enorme impact op pasvorm en comfort. Volg de stappen, test je instellingen, en werk af met stoom – dan oogt je resultaat professioneel. En vergeet niet: kleine proefjes besparen grote herstellingen later. Veel maakplezier!