Van stofstroken naar een gestikte landschapstekening: vrij machinaal borduren stap voor stap

· EmbroideryHoop
Van stofstroken naar een gestikte landschapstekening: vrij machinaal borduren stap voor stap
Met niets meer dan stofstroken, spelden en een naaimachine verandert Emma een kleine collage in een gelaagd textiel-landschap. Je leert hoe je stroken snijdt en de randen naar binnen vouwt, hoe je tonale garens kiest, en hoe je de machine instelt voor vrij machinaal borduren (stopvoet/stopvoet, transporteur omlaag, steeklengte 0, top-spanning verminderen indien nodig). Vervolgens zie je precies hoe je met eenvoudige golvende lijnen textuur opbouwt en kleuren laat overvloeien. Tot slot verkent ze opties voor voorgrondvormen (zoals zaaddozen) en laat ze zien hoe ‘koord maken’ met een zigzag een stevig, 3D-steeltje oplevert.

Alleen voor educatieve toelichting. Deze pagina is een educatieve studienota en commentaar op het werk van de oorspronkelijke maker. Alle rechten blijven bij de maker; opnieuw uploaden of herdistributie is niet toegestaan.

Bekijk de originele video op het kanaal van de maker en abonneer je om meer tutorials te steunen — jouw klik helpt duidelijkere stap-voor-stap demo’s, betere camerahoeken en praktijktests mogelijk te maken. Tik hieronder op ‘Abonneren’ om te steunen.

Ben jij de maker en wil je dat we iets aanpassen, bronnen toevoegen of delen verwijderen, neem dan contact op via het contactformulier op de site. We reageren snel.

Table of Contents
  1. Overzicht (wat en wanneer)
  2. Voorbereiding: materialen en tools
  3. Setup: machine en werkvlak
  4. Stappen in de praktijk
  5. Kwaliteitscontrole
  6. Resultaat & vervolg
  7. Probleemoplossing

1 Overzicht (wat en wanneer)

Een textiellandschap maak je door stofstroken in banen te leggen (denk aan horizon, akkers of heuvels), deze te verankeren met eenvoudige golvende steken en kleuren te laten overvloeien met tonale garens. Het resultaat is een achtergrond die als schilderdoek fungeert voor voorgrondvormen zoals zaaddozen en stelen.

Hands cutting an orange fabric strip with scissors, showing the curved edge.
An orange fabric strip is carefully cut, demonstrating the initial shaping of the individual layers for the landscape.
  • Wanneer geschikt: als je met reststoffen wil spelen, kleur wilt blenden en liever textuur opbouwt dan figuratief borduurt.
  • Wanneer minder geschikt: als je scherpe grafische lijnen of hoog contrast wil; de aanpak hier is bewust zacht, ton-sur-ton.
  • Groot voordeel: je kunt op elk punt van gedachten veranderen; een extra strook toevoegen is zo gebeurd.

Let op dat in deze aanpak geen borduurpatronen of speciale borduurramen vereist zijn; het is vrij machinaal borduren met een standaard machine-instelling. Als je later toch met hulpmiddelen wilt experimenteren, dan kan een magnetisch borduurraam voor borduurmachine handig zijn, maar in dit project is dat niet gebruikt.

2 Voorbereiding: materialen en tools

2.1 Materialen controleren

- Stofstroken in warme, aardse tinten (rood, oranje, bruin, geel). Je kunt later altijd nog een strook toevoegen of verwisselen.

Hands holding various spools of red, pink, and orange thread over a basket of other threads, selecting colors.
Several spools of thread in warm tones like red, pink, and orange are being selected, indicating the deliberate choice of colors for the embroidery.
  • Garens in tonale reeksen: iets lichter, iets donkerder, en middenkleuren per strook.
  • Spelden om laagjes te fixeren vóór het naaien.
  • Eventueel proefvormen uit papier voor de voorgrond (poppy-achtige zaaddozen, schermbloemen).

Een compacte werkvoorraad helpt je focussen op kleur en textuur. Wil je iets meer controle over positioneren en herhalen, dan bestaan er hulpmiddelen zoals een hoop master inspanstation voor borduurringen, maar dat is voor deze vrije techniek niet vereist.

2.2 Werkplek voorbereiden

  • Zorg voor een vlak oppervlak om te spelden.
  • Houd je spoelen, garens en schaar binnen handbereik om wissels soepel te laten verlopen.
  • Licht van voren helpt je om glans en textuur te beoordelen.

2.3 Garens kiezen: tonale blending

Emma kiest garens die “meegaan” met de stof, niet ertegenin schreeuwen. Denk per baan in een tonale familie: lichtrood, middenrood, wat oranjerood; oranje en lichtoranje; bruintinten; neutrale geelvarianten. Vul de onderdraad (spoel) vóór je begint.

Close-up of hands winding a bobbin on a sewing machine with reddish-brown thread.
A bobbin is being wound with reddish-brown thread on the sewing machine, a crucial preparation step before beginning machine embroidery.

Pro-tip

  • Trek je gekozen garen langs de stofstrook en “luister” naar het geheel: kies de tint die verdwijnt in de stof, zodat textuur (niet kleurcontrast) het werk doet.

Snelcheck

  • Ligt er voor elke baan minstens één passende tint klaar? Zijn er een of twee alternatieven per baan beschikbaar voor nuance?

Checklist Voorbereiding

  • Stroken gesneden en randen grofweg op maat
  • Garenfamilies per kleurzone klaar
  • Spelden, schaar en spoel binnen handbereik
  • Spoel gevuld; teststukje bij de hand

3 Setup: machine en werkvlak

3.1 Machine-instellingen voor vrij borduren

  • Plaats een stop-/borduurvoet (darning/embroidery foot).
  • Zet de transporteur omlaag zodat de stof vrij kan bewegen.
  • Stel steeklengte in op 0; jij bepaalt de steekbeweging.

- Verlaag eventueel de bovenspanning (dit kan per machine verschillen).

Close-up of a sewing machine needle over red fabric, with hands guiding the fabric for free machine embroidery.
The sewing machine is set up for free machine embroidery with a darning foot, ready to stitch. Hands are positioned to guide the fabric under the needle.

Let op

  • Onjuiste spanning of transporteur-instellingen leiden tot onrustige steken of haperende stofbeweging. Pas instellingen aan op jouw machinegedrag.

Snelcheck

  • Voetje gemonteerd? Transporteur omlaag? Steeklengte 0? Een kort proefstukje gemaakt?

Als je een Pfaff-machine gebruikt of overweegt, is je setup vergelijkbaar. Sommige gebruikers werken ook met randapparatuur rond hagelnieuwe of oudere machines; in dat kader hoor je wel eens over magnetische borduurring voor pfaff als hulpmiddel bij ander soort werk, maar nogmaals: deze les draait om vrij bewegen zonder inspanraam.

4 Stappen in de praktijk

4.1 Laagjes spelden en randen ondervouwen

Leg de stroken op je ondergrond en speld ze in een zachte overgang van licht naar donker. Vouw de ruwe randen naar binnen zodat de uiteinden straks netjes mee vastgestikt worden. Laat stroken elkaar voldoende overlappen. Moet je van gedachten veranderen? Voeg gewoon een extra strook toe.

Overhead view of fabric strips in red, orange, and brown tones, pinned to a white base.
Fabric strips in a gradient of earthy tones, from light orange to dark brown, are meticulously pinned down, forming the base of the textile landscape.

Resultaatverwachting

  • Een rustig kleurverloop met alle stroken stevig gespeld, randen gevouwen, overlap aanwezig.

Checklist

  • Overlap gecontroleerd
  • Randen gevouwen en platgelegd
  • Extra strook toegevoegd waar compositie daarom vroeg

4.2 Vrij borduren: eenvoudige ‘wiggle’ lijnen

Naai nu golvende, ontspannen lijnen in de richting van de stroken. Werk in een tonale draad per kleurzone en trek die draad bewust een stukje de naastliggende zone in, zodat kleuren in elkaar overlopen.

Hands guiding the red fabric under the sewing machine as it performs free machine embroidery, showing parallel stitching lines.
The machine actively stitches wiggly lines across the red fabric section, demonstrating the free machine embroidery technique to create texture.
  • Houd randen stevig vast tijdens het wegnemen van spelden.
  • Keer je werk tussendoor als je zicht of grip wil verbeteren.
  • Wissel boven-draad passend per zone.

Let op - Loop je spoel leeg halverwege, dan stop je strakjes met zichtbare opbouw. Vervang de spoel direct en ga door waar je gebleven was.

Close-up of sewing machine stitching dark red fabric with a slightly darker thread, showing blending into the next strip.
With a slightly darker thread, stitching continues on the dark red fabric, intentionally blending into the next color section for a cohesive look.

Resultaatverwachting

  • De stroken liggen vlakker, de textuur wordt hoorbaar en zichtbaar ‘geribbeld’, en overgangen worden zachter.

4.3 Randen zekeren, bobbin bijvullen

Werk langs de rand vooruit–achteruit om de vouw extra vast te zetten. Wissel naar een iets donkerder tint in de middenstroken, en laat ook die tint telkens overlopen in de aangrenzende zone.

Hands guiding the brown fabric strip under the sewing machine for free machine embroidery, pulling out a pin.
The brown fabric strip is being stitched, and a pin is removed while the hands maintain tension and guidance, securing the fabric layers.

Pro-tip - Wil je dichter ribbelreliëf? Ga nogmaals over dezelfde baan of kies een smalle zigzag; zo suggereer je nabijheid (vooraan) en afstand (achteraan) zonder kleurcontrast te forceren.

Hands guide yellow fabric under the sewing machine, stitching lines to create texture.
The yellow fabric section is being embroidered with horizontal lines, adding texture and solidity to the landscape background.

Snelcheck

  • Zijn de overgangen subtiel, zonder ‘streep’ op de overgang?
  • Trekken randen niet los zodra spelden weg zijn?

4.4 Kleurkeuzes verfijnen per zone

Bij de gele baan doet een net-iets-neutrale tint het vaak beter dan fel. Test door de klos boven het werk te houden: voel je dat hij “past” zonder te roepen, dan is het goed.

Hands holding two spools of yellow thread over the stitched fabric, deliberating on the best shade to use.
Two spools of yellow thread are held over the stitched fabric, as the creator carefully considers which shade will best complement the existing colors and enhance texture.

Voor de donkere stroken kun je twee bruintinten afwisselen voor schaduwwerking, maar houd het nog steeds ton-sur-ton zodat toekomstige voorgrondvormen eruit springen.

Hands holding two spools of brown thread over the darker fabric sections, choosing the right shade.
Similar to the yellow section, two spools of brown thread are evaluated against the darker fabric strips to select a shade that tones rather than contrasts, allowing future foreground elements to stand out.

Let op

  • De video specificeert geen exacte spanning- of garentypen; bouw vertrouwen op via korte proefjes per zone.

4.5 Alternatieven: presser foot en zigzag

Hoewel hier vrij borduren centraal staat, kun je dit ook met een gewone persvoet en rechte steken doen. Het oppervlak blijft textuur krijgen, alleen de bewegingsvrijheid is iets minder. Gebruik zigzag waar je ribbels wil verdiepen of randen extra wil ‘vangen’.

Soms kiezen makers ervoor om met borduurringen of magnetische systemen te werken voor andere projecten; daarbij hoor je termen als magnetische borduurringen. Laat je daardoor niet afleiden: voor deze vrije textuur is klemmen niet nodig.

Checklist Stappen

  • Alle kleurzones gestikt met zachte golfbanen
  • Overgangen per zone in elkaar gezet
  • Randen extra gefixeerd met vooruit–achteruit
  • Spoelwissels tijdig uitgevoerd

5 Kwaliteitscontrole

  • Voel het oppervlak: de banen horen minder ‘puffy’ en gelijkmatig geribbeld aan te voelen.
  • Kijk naar de achterkant: gelijkmatige lijnenspanning, zonder lussen of opeenhopingen.

- Overgangen: de vorige tint loopt subtiel de volgende zone in, waardoor een coherent geheel ontstaat.

A wide shot of the sewing machine actively engaged in free machine embroidery on the textile landscape.
The sewing machine is actively engaged in free machine embroidery, highlighting the continuous process of adding texture and detail to the textile artwork.

Snelcheck

  • Als je van een afstand kijkt, zie je geen storende contraststrepen of losgetrokken randen.

Let op

  • Zie je rimpels aan de rand? Ga nogmaals vooruit–achteruit langs de vouw.
  • Hoor je onregelmatig ‘tik’-geluid? Controleer naald, spanning en spoelplaatsing.

6 Resultaat & vervolg

De achtergrond is nu af: eenvoudige, horizontale banen, strak genoeg om te dragen, zacht genoeg om de voorgrond straks te laten spreken.

Overhead view of the completed stitched fabric landscape, displaying layered colors and textures with neatly turned-in edges.
The finished stitched fabric landscape is shown, revealing the layered colors and textured lines created by free machine embroidery, with all edges neatly turned in.

6.1 Compositie kiezen: schetsen en proefvormen

Maak kleine krabbels van mogelijke motieven: poppy-achtige zaaddozen, schermbloemen of een eenvoudige grassencompositie. Knip proefvormen uit papier en leg ze op je werk; verschuif, varieer in aantal en hoogte tot de balans klopt.

Hands pointing to small sketches of landscapes with seed heads in a sketchbook, alongside various threads and fabric scraps.
The creator refers to her sketchbook, showing small concept drawings for foreground elements like seed heads and grassy arrangements, illustrating the planning stage for embellishments.

Pro-tip

  • Gebruik contrasterende voorgrondkleuren. Turquoise of een koel blauw-groen kan prachtig ‘poppen’ tegen warme aarde- en geeltinten.

Let op

  • Te veel aardetinten in de voorgrond maken je vormen onzichtbaar. Kies daarom een echte contrastkleur.

6.2 Materialen voor de voorgrond: stof, wol, garen

Probeer wol of satijnachtige stof voor de koppen; voor stelen kun je een dun koordje of draad gebruiken en daarover zigzaggen om het te verankeren. Je kunt ook meerdere, smalle laagjes stof op elkaar zetten voor een ‘gepelde’ zaaddoosvorm die volume krijgt.

Hands placing paper cut-outs resembling poppy seed heads onto the stitched fabric landscape, contemplating their arrangement.
Paper cut-outs shaped like poppy seed heads are placed onto the stitched fabric, allowing the creator to visualize potential arrangements for the foreground elements.

Snelcheck

  • Houd je gekozen kleur boven je werk: verdwijnt hij in de achtergrond of staat hij fris op de voorgrond?

Ter inspiratie: sommige makers gebruiken bij andere borduurtaken magnetische of klemramen; namen die dan voorbijkomen zijn bijvoorbeeld dime snap hoop borduurring of mighty hoop magnetische borduurringen. Zulke hulpmiddelen zijn handig in ander type projecten, maar voor deze vrijborduur-achtergrond zijn ze niet nodig.

6.3 Hot tip: ‘Koord maken’ voor 3D-stelen

Je kunt een stuk wol of touw onder een brede zigzag doorvoeren terwijl je het rustig meevoert: zo ‘maak’ je een koord dat steviger staat dan losse wol. Dit koord zigzag je daarna op de ondergrond als steel. De video demonstreert het concept, maar laat de volledige machinehandelingen niet stap-voor-stap zien.

Hands demonstrating how to create 'cord' by zigzag stitching over a piece of wool or string.
The creator demonstrates the technique of 'making cord' by explaining how to zigzag stitch over a piece of wool or string, which is useful for creating prominent stalks that stand up from the fabric.

Uit de reacties

  • Er kwam een vraag hoe je zonder klitten koord maakt en of meerdere strengen kunnen; de maker belooft een demonstratie in een volgende sessie.

Pro-tip

  • Test je zigzagbreedte en -lengte op een restje; het koord moet gevangen worden zonder dat de naald de drager (wol/touw) beschadigt.

7 Probleemoplossing

Symptoom → Oorzaak → Oplossing

  • Randen trekken los → Te weinig overlap of te weinig fixerende steken → Vouw de rand opnieuw en naai een korte voor–achter–voor-sequentie langs de vouw.
  • Onrustige steken/‘vogelnest’ achterop → Transporteur niet omlaag of spanning niet passend → Zet transporteur omlaag; verlaag bovenspanning indien nodig; maak een proef.
  • Spoel op halverwege leeg → Niet vooraf gevuld of veel dicht stikwerk → Stop, vul de spoel en ga door; verberg de aan/afhechtpunten in een bestaande ‘wiggle’-baan.
  • Overgangen ogen ‘gestreept’ → Te groot kleurcontrast of geen overlap van garen per zone → Breng elke tint een stukje in de naastliggende zone, of kies een nabijere tint.
  • Voorgrond valt weg tegen achtergrond → Voorgrondkleur te verwant aan baan erachter → Kies een koel contrasterend vlak (bijv. turquoise) of verhoog de textuur (dikker koord).

Snelcheck

  • Kijkt de achtergrond rustig en doorlopend, zonder harde randen? Voelen de banen overal vergelijkbaar in dichtheid?

Uit de community

  • Over machinesourcing: volgens een reactie kan er sprake zijn van leveringsvertraging; tweedehands zoeken is een alternatief.
  • Over naalden: twin needle kan, maar is smaakgebonden; online zijn compatibele naalden te vinden afhankelijk van je machine.

8 Extra: context en keuzes bewust maken

Je werkt hier met vrij machinaal borduren. Dat betekent: geen borduurpatroon, geen ‘vast’ kader—jij leidt het oppervlak. Wil je later toch met een borduurmachine motieven toevoegen, dan spelen inspanoplossingen een rol. Voor wie in die wereld stapt: termen als brother naai- en borduurmachine of systemen zoals magnetisch borduurraam voor borduurmachine kom je vaak tegen, net als merken of accessoires. Kies echter altijd wat jouw doel dient: deze techniek floreert juist dankzij vrijheid en minimale hulpmiddelen.

Als je nieuwsgierig bent naar andere ramsystemen die buiten dit project vallen, dan hoor je in de community soms ook over magnetische borduurramen voor borduurmachine of magnetische borduurringen voor machineborduren. Nogmaals: ze zijn niet gebruikt in dit proces, maar kunnen elders van pas komen.

9 Checklists samengevat

Voorbereiding

  • Stroken gesneden, randen op maat; kleurenreeks bedacht
  • Tonale garens per zone + alternatieven klaar; spoel gevuld
  • Spelden, schaar en proeflapje bij de hand

Setup

  • Stop-/borduurvoet geplaatst; transporteur omlaag; steeklengte 0
  • Bovenspanning zonodig verlaagd; kort proeflapje gestikt

Stappen

  • Wiggle-lijnen per baan; kleur loopt in aangrenzende baan door
  • Randen fixeren met korte voor–achter–voor
  • Spoelwissel tijdig; zigzag waar extra relief nodig is

Resultaat & vervolg

  • Achtergrond rustig, ribbeltextuur voelbaar, overgangen zacht
  • Voorgrond: proefvormen getest; contrasterende kleuren gekozen
  • Optioneel koord gemaakt en bevestigd als steel

Tot slot: sommige borduurders gebruiken bij andere taken accessoires zoals magnetische borduurring, maar onthoud dat de kracht van dit landschap zit in de eenvoud van stroken, tonale garens en vrije beweging zonder raam.